Een van de meest bijzondere objecten uit de collectie van de Oudheidkundige Vereniging Medenblick (OKV) is een stadskroniek uit ca. 1670, geschreven door Cornelis Jansz. Opperdoes. De vereniging heeft besloten het handschrift in bewaring te brengen bij het Westfries Archief. Directe aanleiding waren de huisvestingsperikelen van de OKV. In januari 2023 moest men noodgedwongen het gebouw aan de Torenstraat verlaten. Voorzitter Ton Pronk: ‘Wegens ruimtegebrek hebben we keuzes moeten maken. Besloten is om een gedeelte van de collectie onder te brengen bij het Westfries Archief in Hoorn. Waaronder deze zeventiende-eeuwse stadskroniek. Het is een uniek object dat we verantwoord willen bewaren. In hun archiefkluis is het beschermd tegen alle mogelijke gevaren, zoals schimmel, ongedierte, water, brand en diefstal.’
Los van de inhoud is de geschiedenis van de kroniek zélf ook een bijzonder verhaal. Nadat toenmalig stadsklerk Cornelis Jansz. Opperdoes zijn handschrift voltooide verdween het lange tijd van de radar. In 1833 dook het op bij een veiling en halverwege de negentiende eeuw verbleef het op het gemeentehuis. Maar op enig moment is het daar verdwenen en uit beeld geraakt. In 1943 publiceerde de bekende historicus Jan Belonje een transcriptie van de kroniek, maar hij weigerde prijs te geven wie het hem had laten lezen. Door een toevallige samenloop van omstandigheden kwam het object in 1986 in handen van de OKV. Over het eigendom ontstond toen discussie tussen de vereniging en de gemeente Medemblik.
In een poging om nieuwe informatie boven water te krijgen, deed OKV-bestuurslid Mark Raat een uitgebreid onderzoek naar het verleden van de kroniek. ‘In allerlei literatuur en archiefstukken vond ik sporen van Opperdoes zijn manuscript terug. Door alles op een rijtje te zetten zijn sommige vragen beantwoord maar ook weer nieuwe vragen ontstaan. De belangrijkste conclusie is dat we het een klein wonder mogen noemen dat de kroniek überhaupt nog in ons midden is. De recente kunstroof uit het stadhuis bewijst maar eens hoe kwetsbaar ons roerend erfgoed is.’
Nu de kroniek in bewaring is gebracht bij het Westfries Archief kan hij in ieder geval niet meer kwijtraken. Directeur Dirk Dekema is verheugd dat de vereniging deze keuze heeft gemaakt: ‘Het is een algemeen belang dat zo’n bijzonder handschrift goed en veilig wordt bewaard en we zijn er bijzonder blij mee dat de oudheidkundige vereniging dit besluit heeft genomen. Het Westfries Archief kan zorg dragen voor een veilige bewaring tot in lengte van jaren. De kroniek is getest op schimmels en schade. Daarna is hij gedigitaliseerd zodat iedereen kennis kan nemen van de inhoud, waarbij het kwetsbare origineel in de kluis kan blijven.’
Nieuwsgierig geworden? Op de website van het Westfries Archief vindt u de scans in de collectie Handschriften via deze link: Kroniek Medemblik Westfries Archief
Het artikel van Mark Raat over de geschiedenis van de kroniek is verschenen in het meest recente jaarboek van de OKV. Een link naar de online versie vindt u via deze link: Artikel Mark Raat in Academia